TIỀU PHU HỌC SỬ: CÓ THẬT BÀ TRIỆU VÚ DÀI BA THƯỚC

Trong dòng chảy của lịch sử việt nam ,khoảng thời gian hơn 600 Bắc thuộc từ năm 179 trước công nguyên cho đến năm 544 sau công nguyên khi Lý Nam Đế ( 503-548) giành độc lập, có thể gọi thời kỳ này nước ta Âm thịnh , Dương suy .Vì với khoảng thời gian dài như vậy chỉ có hai cuộc khởi nghĩa nổ ra đều do chị em nữ giới lãnh đạo.

Xin tạm gác lại chuyện Hai Bà Trưng mà bàn về Bà Triệu và chuyện vú dài ba thước .

Bà triệu sinh năm 226 tại vùng núi Quan Yên quận Cửu Chân . Nay là làng Yên Thôn , Định Tiến ,Yên Định ,Thanh Hóa (Wikipedia) .Sử sách từ xưa đến nay của cả Ta lẫn Tàu đều ghi Bà Triệu bằng nhiều tên khác nhau ,sách sử Trung Quốc ghi là Triệu Ẩu , các sách của Việt Nam thì có lúc ghi là Triệu Thị Trinh , Triệu Quốc Trinh , Triệu Trinh Nương .Xét nghĩ gọi Bà Triệu nghe ra hợp lý hơn cả.

Bà Triệu có Vú dài ba thước được ghi đầu tiên ở sách Giao Châu chí từ thế kỷ thứ 4-5 sau công nguyên, sau đó các bộ Quốc sử Đại Việt sử ký toàn thư, khâm định Việt sử thông giám cương mục,Việt nam sử lược đều có nhắc đến chi tiết này , do vậy nên ngày nay có không ít người đã tốn không ít giấy mực đưa ra lý lẽ chứng minh cho cái việc có thật Bà Triệu có Vú dài ba thước ? Theo tiêu chuẩn đo lường ngày xưa một thước bằng 25cm như vậy theo suy luận của một số các nhà văn,nhà báo thì Vú Bà Triệu phải dài 75cm là hoàn toàn phi lý.

Nhưng tôi tin điều đó là sự thật ,các sử sách xưa có chép Bà Triệu Vú dài ba thước nhưng không có một từ nào thắc mắc về chuyện lạ kỳ này cớ sao ngày nay hậu sinh có người đem chuyện hiển nhiên như vậy để bàn . Ở điểm này một số người đã bị lầm tưởng , không thể đem Vú dài ba thước ra để định lượng cân,đong ,đo,đếm. Sách cổ xưa nhất ghi lại là Giao Châu chí ra đời vào thế kỷ 4-5 có nghĩa là mãi hơn 100 năm sau cuộc khởi nghĩa Bà Triệu , với một khoảng thời gian như vậy cộng với những trận đánh làm giặc Ngô khiếp vía kinh hồn với sức khỏe và suy nghĩ hơn người qua câu nói bất hủ để lại cho đời sau đủ để dòng văn học Dân gian truyền khẩu đã thần thánh hóa bà là một nhân vật hiền kiệt của thời đại.

Bà Triệu vú dài ba thước , mẹ Âu cơ đẻ trăm trứng hay hình tượng Mẫu Liễu Hạnh ba lần giáng trần là những huyền tích biểu tượng cho nguyên lý Mẹ của nền văn hóa dân gian Việt Nam ( Cố giáo sư Trần Quốc Vượng có bài nghiên cứu rất hay về nguyên lý này ). Bởi vậy xin hãy thoát ra khỏi những suy nghĩ định lượng có tính chất trần tục mà hãy đi vào tâm thức tín ngưỡng của người dân, tuy chưa một lần làm mẹ nhưng hình tượng một Nhụy Kiều tướng quân mặc áo vải màu vàng ,chân đi guốc cưỡi đầu voi xung trận nhằm đập tan sự đô hộ của nhà Ngô ,là hình ảnh một người Mẹ đã đi vào tiềm thức và sống mãi trong lòng con dân Đại Việt

Ru con con ngủ cho lành

Để mẹ gánh nước rửa bành cho Voi

Muốn coi lên núi mà coi

Coi bà Triệu tướng cưỡi Voi, đánh Cồng.

Xin lấy lời của vua Tự Đức nói về Hai Bà Trưng nhưng cũng đúng cho cả Bà Triệu làm lời kết cho bài viết này :

Hai Bà Trưng/Bà Triệu thuộc phái quần thoa, thế mà hăng hái quyết tâm khởi nghĩa, làm chấn động cả triều đình Hán/Ngô. Dẫu rằng thế lực cô đơn, không gặp thời thế, nhưng cũng đủ làm phấn khởi lòng người, lưu danh sử sách. Kìa những bọn nam tử râu mày mà chịu khép nép làm tôi tớ người khác, chẳng những mặt dày thẹn chết lắm !

Viết cho ngày phụ nữ Việt Nam 20/10/2015

Dưới đây là một số đền thờ Bà Triệu ở vùng Núi Nưa