QUÁN NĂM CÔ VÀ ĐỀN NĂM CẬU

 

 

Lãng khách khi đặt chân đến đất Nông Cống có hai nơi nên ghé thăm đó là QUÁN NĂM CÔ và ĐỀN NĂM CẬU . Có một điều thú vị là Quán năm cô nhưng lại kinh doanh thịt chó, vị trí quán nằm bên đường nhưng tương đối kín đáo.Điều thú vị như thế nào xin nhường Lãng khách đến tận nơi tìm hiểu .

Cách quán năm cô không xa là đền năm cậu,nói là đền thờ năm cậu nhưng  đúng ra chỉ có bốn cậu và một cô,đền này còn có tên được ghi trên Biển gian chính diện là Đền Mưng thờ năm cha con ông Lê Ngọc . Về cuộc khởi nghĩa của cha con ông Lê Ngọc các bộ sử như Đại Việt sử ký toàn thư , Việt Nam sử lược đều không có một dòng nào ghi lại nhưng theo thần tích ở đền thờ ông ở Đông Ninh ,Đông Sơn và đặc biệt tấm bia đá được cho là cổ nhất được phát hiện tại đền thờ này thì được biết.

Lê Ngọc là người Trung Quốc vào đời nhà Tùy  được phái sang nước ta làm thái thú quận Nhật Nam ( Nghệ An,Hà Tĩnh) sau đó là quận Cửu Chân lấy vợ người quận Nhật Nam sinh được 3 con trai và một con gái.Vào cuối đời nhà Tùy hào kiệt nổi lên khắp nơi ông cùng các con chiếm giử và chia nhau cai quản vùng quận Cửu Chân đóng Trị sở tại Đông Phố ( Đông Hòa ,Đông Sơn). Khi nhà Đường tiêu diệt nhà Tùy ,nhà Đường đã cho người sang chiêu dụ ông nhưng ông không theo và đã cùng các con cũng như nhân dân quận Cửu chân đứng lên chống lại nhà Đường.

Đây là một trường hợp hiếm hoi trong lịch sử một sự đồng hóa ngược rất thú vị .Cha con ông Lê Ngọc đã cùng nhân dân Quận cửu chân chống lại nhà Đường được ba năm thì thất bại . Tuy sinh ra và lớn lên trong một gia đình nhiều đời làm quan bản thân cũng là quan lại nhà Tùy,nhưng ông đã có thời gian làm quan thái thú ở đất Nhật Nam đã lâu thấu hiểu cảnh người dân lầm than dưới sự cai trị của các triều đại phương bắc chính vì vậy ông đã cùng gia đình lãnh đạo người dân chống lại sự cai trị hà khắc đó.Các triều đại sau này đều coi gia đình ông là Hộ Quốc túy dân(giúp nước che chở cho dân).

Với công lao như vậy khi cuộc khởi nghĩa thất bại dân trong vùng đã lập nhiều đền thờ như đền Lê Ngọc ở làng Trường Xuân ,Đông Ninh,Đông sơn.Chàng út đại vương sau khi bị thương cố chạy về dốc Bò Lăn huyện Như Thanh ngày nay là căn cứ của chị gái nhưng khi đến làng Mưng xã Trung Thành Nông Cống thì mất dân làng lập đền thờ và thờ luôn cả gia đình Lê Ngọc gọi là đền năm cậu.người con gái đóng căn cứ ở dốc Bò Lăn đem quân ra tiếp ứng khi đến Cầu quan nghe tin Bố và các anh em đã bị giết liền nhảy xuống dòng Lãng Giang tự vẫn .

Xác bà trôi về phía ngã ba sông khu vực xã Tế Tân được nhân dân vớt lên và lập đền thờ gọi là đền Vua Bà hay còn gọi là đền Tam Giang.

Vào năm 618 Lê Ngọc đã cho xây dựng sinh phần ở làng Trường Xuân ,Đông Ninh ,Đông Sơn và cho dựng một văn bia trên văn bia ghi lại đạo học và sự nghiệp của Lê Ngọc, và có dòng niên hiệu Đại nghiệp thứ mười bốn ( Đại nghiệp là niên hiệu của Tùy Dang Đế).Như vậy tấm bia đá này có niên đại 1397 năm hiện được lưu giử trong bảo tàng lịch sử Việt Nam.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ ĐỀN MƯNG CẦU QUAN